ՀՅԴ Բիւրոյի եւ Գերագոյն Մարմնի համատեղ նիստի յայտարարութիւնը
2018թ. Փետրուարի 1ին տեղի ունեցաւ ՀՅԴ Բիւրոյի եւ ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմնի հերթական` արդէն երրորդ ընդլայնուած նիստը: Օրակարգի գլխաւոր թեման քաղաքական կոալիցիայի շուրջ մէկամեայ գործունէութիւնն էր՝ առկայ ձեռքբերումների, բացերի ու թերութիւնների գնահատումը, նաեւ առաջիկայ անելիքների ու մարտահրաւէրների արձանագրումը, դրանք յաղթահարելու պատասխանատու աշխատանքի կարեւորումը:
Ներկայացուած զեկոյցների եւ քննարկման արդիւնքում կատարուեցին հետեւեալ հաստատումները.
- Անցումը խորհրդարանական կառավարման նոր սկզբի, երկրի առաջընթաց զարգացման խոչընդոտները յաղթահարելու հնարաւորութիւն է՝ առանց զիջելու մեր ազգային-պետական ռազմավարական շահերը: Համակարգային, որակական բարեփոխումները խորացնելու, անշրջելի դարձնելու անհրաժեշտ նախապայմաններ են ստեղծուած:
- Կոալիցիոն կառավարութիւնը, իր ծրագրին համապատասխան, առաջնորդւում է Դանակցութեան պաշտպանած` »զարգանալ` չզիջելով« դժուարին, բայց արժանապատիւ սկզբունքով:
- Սահմանադրական օրէնքների ընդունմամբ, օրէնսդրական նոր կարգաւորումներով ձեւաւորուել են խորհրդարանական կառավարման անհրաժեշտ հիմքերը:
- ԵՄ հետ համապարփակ եւ ընդլայնուած համաձայնագրի կնքմամբ ստեղծուած է խորհրդարանական համակարգի առաջադէմ փորձը տեղայնացնելու անհրաժեշտ միջավայր:
- Արդարադատութիւն երաշխաւորող դատական անկախ համակարգի ձեւաւորման գործընթաց է սկսուել:
- Օրէնսդրօրէն հակակոռուպցիոն անկախ ինստիտուցիոնալ համակարգ է ձեւաւորւում, որի գործունէութիւնը, ակնկալում ենք, վստահութիւն կը ներշնչի ոչ միայն հանրութեանը, այլեւ տնտեսավարողներին ու ներդրողներին:
- Պաշտպանութեան ոլորտում ընթացքի մէջ են »Ազգ-բանակ« հայեցակարգի ամբողջացմանը, ռազմաարդիւնաբերական համալիրի կայացմանն ու սահմանների անձեռնմխելիութեանն ուղղուած` իրենց ծաւալով եւ խորութեամբ աննախադէպ բարեփոխումները:
- ԵՄ եւ ԵԱՏՄ հետ միաժամանակեայ եւ փոխշահաւէտ գործընկերային յարաբերութիւնների համադրմամբ` ստեղծուել է երկրի միջազգային հեղինակութեան բարձրացման եւ բազմաւեկտոր, փոխլրացնող արտաքին քաղաքականութիւն իրականացնելու անհրաժեշտ միջավայր:
- Վերջին տարիների համեմատ արձանագրուել է աննախադէպ տնտեսական աճ, կտրուկ աւելացել է արտահանման ծաւալը, էականօրէն բարելաւուել է հարկային եւ մաքսային վարչարարութիւնը, գերակատարուել է 2017թ. բիւջէն, ընթացքի մէջ են մի շարք ներդրումային ծրագրեր, մարզերում տնտեսական աշխուժութեան նշաններ կան:
Անշուշտ, աննախադէպ ծաւալ եւ խորութիւն ունեցող փոփոխութիւնները միանգամից չեն կարող արդիւնաւորուել: Առաջնահերթ խնդիր է երկրի քաղաքական, սոցիալ-տնտեսական կեանքը լիարժէքօրէն համապատասխանեցնել նոր սահմանադրական կարգին` ազատուելով նախորդ համակարգի ձեւաւորած կարծրատիպերից եւ հաստատել նոր համակարգից բխող ներիշխանական յարաբերութիւններ: Հանրային վստահութիւնը սկիզբ առած բարեփոխումների նկատմամբ օրէցօր աւելացնելու համար չպէտք է տպաւորութիւն թողնել, որ Սահմանադրական կարգը փոխուել է, բայց կառավարման գործելաոճը, տնտեսական եւ սոցիալական կարգերը մնացել են նոյնը: Քաղաքական կոալիցիան պարտաւոր է վեր հանել առարկայական ու ենթակայական բոլոր խոչընդոտներն ու խնդիրները, որոնք թոյլ չեն տալիս անհրաժեշտ թափը հաղորդել երկրի զարգացմանը եւ սոցիալական արդարութեան միջավայր ստեղծել: Հարկ է արձանագրել, որ բարեփոխումների հանդէպ դեռեւս հանրային անվստահութիւնը յաղթահարուած չէ, եւ երկրի զարգացման տեմպերը մեզ չեն բաւարարում:
Այս առումով անհրաժեշտ է`
- Հասարակութեան մէջ պետութեան եւ ապագայի հանդէպ վստահութիւն ու լաւատեսութիւն ձեւաւորելու նպատակով` գործադրել շահերի բախման դէպքերը բացայայտելու ու կանխելու, անօրինական գործունէութեան համար անխուսափելիօրէն պատասխանատուութեան ենթարկելու, բիզնեսն ու հանրային իշխանութիւնը տարանջատելու ամբողջական համակարգ:
- Վարել բարձր որակաւորում ունեցող, մրցունակ ու վստահելի մարդկային կապիտալ ձեւաւորելուն ուղղուած արդար ու թափանցիկ կադրային քաղաքականութիւն:
- Կառավարութեան կառուցուածքի եւ գործունէութեան, պետական կառավարման համակարգի մարմինների մասին օրէնքներով ապահովել կառավարութեան, վարչապետի եւ նախարարների սահմանադրութեամբ նախատեսուած կարգավիճակներին համապատասխան լիազօրութիւնների եւ պարտականութիւնների տարանջատումն ու պատշաճ կարգաւորումը: Յետագայում անդրադառնալ կառավարութեան կառուցուածքն էականօրէն օպտիմալացնելու խնդրին:
- Ընտրական օրէնսգրքում վերանայել գործող տարածքային ռեյտինգային ընտրակարգը, խոշորացուած համայնքներում ներդնել համայնքի ղեկավարի անուղղակի ընտրութեան մոդելը եւ աւագանիների ձեւաւորման համամասնական ընտրակարգ:
- Յստակեցնել Հայաստանի տնտեսական կարգի սահմանադրական հիմք հանդիսացող սոցիալական-շուկայական տնտեսութեան մոդելը` նպատակ ունենալով մեղմել սոցիալական բեւեռացումը, խթանել աշխատատեղերի ստեղծումը, ձեւաւորել բազմակենտրոն տնտեսական զարգացման օջախներ:
- Անհրաժեշտ է ամէնօրեայ աշխատանք կառավարութեան ծրագրում ամրագրուած նպատակների կենսագործման ուղղութեամբ` աղքատութեան 12 տոկոսով նուազեցում, անուանական նուազագոյն աշխատավարձի 25 տոկոս աճ, ժողովրդագրական իրավիճակի արմատական բարելաւում, սոցիալապէս անապահով ընտանիքների համար ինքնուրոյնաբար կայուն եկամտի ձեւաւորում, պարէնային ինքնաբաւութեան մինչեւ 75 տոկոսի ապահովում:
- Անհրաժեշտ է գործնական քայլերով թոյլ չտալ, որ ապրանքային շուկաներում գերիշխող դիրք ունեցողները հակամրցակցային համաձայնութիւններով միասնական գնային քաղաքականութիւն թելադրեն:
- Վերանայել իրականացուող սոցիալական քաղաքականութիւնը` նպատակ ունենալով քաղաքացիների կենսաապահովման նուազագոյն պայմանների ապահովումը եւ գնաճի ազդեցութեան մեղմումը:
- Ձեւաւորել պետական ռազմավարական անհրաժեշտ պաշարներ քաղաքացիներին աղէտներից եւ սոցիալ-տնտեսական ռիսկերից ապահովագրելու համար:
- Հասնել Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի, որպէս մէկ միասնական հայութեան ամբողջացման` հայութեան ճակատագրում բոլոր հայերի մասնակցութիւնն ապահովող համապատասխան իրաւաքաղաքական միջավայրի ստեղծմանը:
Նիստի վերջում առաջարկուեց, որ կառավարման նոր համակարգի ներդրումից յետոյ ճիշտ կը լինի, եթէ քաղաքական կոալիցիան համատեղ ամփոփի գործունէութեան մէկ տարուայ արդիւնքները եւ դրանք ներկայացնի Հայաստանի քաղաքացիներին:
1, փետրուար, 2018թ.