Տեղի ունեցաւ «Համագործակցութիւն Յանուն Արդարութեան եւ Խաղաղութեան» խորագիրով Արցախի Բարեկամներու ժողովը
11 հոկտեմբերին Ստեփանակերտի մէջ տեղի ունեցաւ ՀՅԴ-ի եւ Արցախի արտաքին գործոց նախարարութեան կազմակերպած` «Համագործակցութիւն յանուն արդարութեան եւ խաղաղութեան» խորագիրը կրող Արցախի բարեկամներու քառօրեայ համաժողովը, որուն կը մասնակցին 30 երկիրներէ 150 հասարակական, քաղաքական գործիչներ եւ մտաւորականներ:
Բացման նիստին արտասանուած պաշտօնական խօսքերուն մէջ լուսարձակի տակ առնուեցաւ Արցախի գերիշխանութեան պահպանման անհրաժեշտութիւնը, միջազգային մակարդակի վրայ անոր ներկայութեան կարեւորութիւնն ու այս առումով Արցախի բարեկամ բարձրաստիճան անձնաւորութիւններուն ունեցած մեծ ու օգտաշատ ներդրումը:
Նախագահ Սահակեան. «Բարձր Կը Գնահատենք Ձեր Առաքելութիւնը»
Համաժողովին մասնակիցները ողջունեց Արցախի Հանրապետութեան նախագահ Բակօ Սահակեան, որ ողջունեց նման նախաձեռնութիւն մը` զայն իւրայատուկ նկատելով թէ՛ բովանդակութեան, թէ՛ մասնակիցներու առումով: «Ժողովրդավարական սկզբունքներու եւ մարդասիրական արժէքներու նուիրուածութեամբ տարիներ շարունակ քրտնաջան աշխատանքներ կը տանիք` ուղղուած Արցախի սատարման, միջազգային տարբեր հարթակներու վրայ մեր երկրի մասին փաստացի տեղեկատուութեան ներկայացման, երկկողմ յարաբերութիւններու զարգացման, Արցախի մէջ տարբեր ծրագիրների իրականացման: Մենք երախտապարտ ենք ձեզ այս բոլորին համար եւ բարձր կը գնահատենք ձեր առաքելութիւնը եւ ուրախ ենք, որ ունինք ձեզի նման ընկերներ եւ բարեկամներ», ըսաւ ան:
Նախագահը դիտել տուաւ, որ անկախ, ինքնիշխան, հզօր պետութիւն կերտելը Արցախի պետականաշինութեան տեսլականն է եւ հիմքը, որուն հիմնական սիւներէն են Հայաստանի ու սփիւռքի եռամիասնութիւնը եւ ժողովրդավարական արժէքներու ու սկզբունքներու առկայութիւնը:
Ապա ան խօսեցաւ Արցախի ապահովութեան եւ տագնապի լուծման մէջ Արցախը ներառելու կարեւորութեան մասին: «Մեզի համար կարեւորագոյն հրամայական է Արցախի անվտանգութեան լիարժէք ապահովումը բոլոր հարթութիւններուն վրայ: Անվտանգութեան խնդիրները առաջնային են նաեւ բանակցային գործընթացին մէջ: Մենք կողմնակից ենք Ազրպէյճանի հետ մեր յարաբերութիւններու խաղաղ կարգաւորման բանակցային սեղանի շուրջ` ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի հովանիին տակ: Այստեղ լուրջ յաջողութիւններու գրանցումը անկարելի է առանց բանակցային գործընթացի լիարժէք ձեւաչափի վերականգնման` Արցախի լիիրաւ մասնակցութեամբ:
«Ակնյայտ է, որ Արցախի ճակատագիրը չի կրնար որոշուիլ առանց անոր մասնակցութեան, եւ մեզի համար չի կրնար ըլլալ վերադարձ անցեալ: Արցախի արտաքին քաղաքականութեան հիմքերը կը շարունակեն մնալ հաւասարակշռուածութեան եւ բազմաուղղուածութեան սկզբունքները: Մեզի համար հրամայական է հաւասարապէս բարիդրացիական յարաբերութիւններու պահպանումը, ինչպէս Եւրոպայի, Միացեալ Նահանգներու, Ռուսիոյ, այնպէս ալ շրջանային պետութիւններու հետ: Ընելիքներն ու խնդիրները բազմազան են, բայց միանգամայն իրատեսական: Համոզուած եմ, որ մենք կը յաջողինք արդիւնաւէտօրէն լուծել զանոնք, եւ այս ճանապարհին յատուկ նշանակութիւն ունի նման ձեռնարկներու իրականացումը», եզրափակեց Բակօ Սահակեան:
Յակոբ Տէր Խաչատուրեան. «Այսօր Ձեր Միջոցով Աշխարհը Արցախ Եկաւ»
ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Յակոբ Տէր Խաչատուրեան իր խօսքին մէջ պատմական անդրադարձ կատարեց արցախեան գոյամարտի ակունքներուն եւ ընդգծեց արցախցիին ազատասիրական ոգիին ուժը` շեշտելով, որ ան փաստեց, թէ կեանքի գնով պատրաստ է պայքարելու ազատութեան համար:
«Ժողովուրդը դիմադրեց, տոկաց եւ նոյնիսկ համայնավարական վարչակարգին տակ գոյատեւեց` պահանջելով, որ խորհրդային պետական իշխանութեան լուռ մեղսակցութեամբ Ազրպէյճանին պատանդ տրուած հպարտ Արցախը իր հայկական դիմագիծն ու ինքնավարութիւնը պահպանէ», նշեց ան:
Յակոբ Տէր Խաչատուրեան զարմանալի չնկատեց արցախեան շարժման մեկնարկը, քանի որ անիկա յաջորդեց Պաքուի, Սումկայիթի ջարդերուն ու նոր տեղահանութիւններուն: Պատասխանը եղաւ այն, որ Արցախի ժողովուրդը կազմակերպեց հանրաքուէ եւ հռչակեց իր անկախութիւնը: Ապա ան նախ ամրապնդեց նորահաստատ պետութեան հիմքերը, յետոյ ստեղծեց հզօր բանակ եւ, Հայաստանի Հանրապետութեան զուգահեռ, մասնակցեցաւ բանակցային գործընթացին, որպէսզի ամրագրուի անկախութիւնը:
Յակոբ Տէր Խաչատուրեան ընդգծեց դերը ՀՅԴ Հայ դատի յանձնախումբերուն, որոնք Արցախի կողքին էին ազատամարտի առաջին օրերէն:
«Հոգեկան մեծ գոհունակութեամբ կը նշենք, որ այդ պայքարին մէջ ունեցանք նեցուկը Արցախի մեր բարեկամներու լայն ցանցին, որուն ներկայացուցիչները` դուք, այսօր հաւաքուած էք», ըսաւ ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչը` աւելցնելով. «Այսօր ձեր միջոցով աշխարհը եկաւ Արցախ»:
Մասիս Մայիլեան. «Այս Գաղափարի Իրագործումը Արցախի Հանրապետութեան Կառավարութեան Եւ Հյդ-Ի Միջեւ Համագործակցութեան Արդիւնք Է»
Արցախի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարար Մասիս Մայիլեան նշեց, որ Արցախին սատարողները իր շուրջը համախմբելու գաղափարը 2 տարի առաջ ծնաւ, եւ այդ առիթով շնորհակալութիւն յայտնեց ՀՅԴ Բիւրոյին եւ բարերարին` համաժողովը բարձր մակարդակով կազմակերպելնուն համար: Մայիլեան համաժողովի մասնակից տարբեր երկիրներու պատուիրակներուն երախտագիտութիւն յայտնեց` դժուար օրերուն Արցախի կողքին ըլլալնուն եւ Արցախի զարգացման նպաստելնուն համար` հաստատելով, որ այսօր շրջանին մէջ ապագայ խաղաղութեան հիմքեր կը դրուին այսպիսով:
«Երախտապարտ ենք, որ աջակցած էք արցախահայութեան` ազատութեան եւ արդարութեան հանդէպ ձգտման, որ կը նպաստէք Արցախի միջազգային կապերու զարգացման: Արցախի ճակատագիրին մէջ ունեցած ձեր աւանդը անգնահատելի է: Եւ այսօր, զարգացնելով համագործակցութիւնը, մենք շրջանին մէջ ապագայ խաղաղութեան հիմքերը կը դնենք:
«Ես անկեղծօրէն կը հաւատամ մեր համագործակցութեան հեռանկարներուն, քանզի անոր հիմք դրուած է ընդհանուր արժեհամակարգի նկատմամբ հաւատարմութիւնը, ուր առանցքային դեր կը խաղան ազատութեան, հաւասարութեան, մարդու իրաւունքներու իտէալները, ինչպէս նաեւ ձգտումը դէպի արդարութիւն, խաղաղութիւն եւ զարգացում: Այսօր մենք այստեղ հաւաքուած ենք, որպէսզի գնահատենք մեր համագործակցութեան ներկայիս ընթացքը, միտքեր եւ նոր գաղափարներ փոխանակենք` փոխգործակցութեան զարգացման ուղիներուն վերաբերեալ: Յոյսով եմ, որ այսօրուան քննարկումներուն շնորհիւ կը ստեղծենք մշտապէս գործող հարթակ` նոր առաջարկներու քննարկման եւ իրագործման համար», յայտնեց ան:
Ամփոփելով` Մայիլեան վստահութիւն յայտնեց, որ համաժողովը միջազգային հանրութեան ուղղուած ազդակ պիտի դառնայ այն առումով, որ Արցախի մեկուսացումն ու անոր քաղաքացիները միջազգային համագործակցութեան կարելիութիւններէն զրկելը անթոյլատրելի է: «Մեր խորին համոզումով` մեկուսացումը պատերազմի շարունակումն է, մինչդեռ համագործակցութիւնը խաղաղութեան հիմքն է: Եւ բոլորիս ընդհանուր խնդիրն է աշխատանք տանիլ այս հիմքի ամրապնդման ուղղութեամբ` յանուն ամբողջ շրջանի խաղաղ ապագայի», շեշտեց ան:
Տարբեր երկիրներու պատուիրակութիւնները պիտի մեկնին քոյր քաղաքներ, հանդիպում ունենան տեղւոյն իշխանութիւններուն հետ, տեսակցութիւններ պիտի կազմակերպուին Արցախի Ազգային ժողովի նախագահին, պետական նախարարին, Ազգային ժողովի խորհրդարանական բարեկամութեան խումբերուն հետ: Անոնք նաեւ պիտի այցելեն ԹՈՒՄՕ ստեղծարար արհեստագիտութեան կեդրոն, եկեղեցի, եւ այլն: